Unicorns & Fairytales
vluchtelingenproblematiek - unicorns & fairytales
Boeken jeugdboekenmaand Onderwijs Prentenboeken

Vluchtelingenproblematiek met kinderen bespreken

Hoe maak je aan kleine kinderen duidelijk wat vluchtelingen zijn? Waarom zitten er plots kindjes in mijn klas die onze taal niet spreken? Wat is dat nou op die televisie over vluchtelingen? Het bespreekbaar maken is niet altijd even makkelijk. Met het boek ‘Welkom’ kan je het thema op een mooie manier bespreken.

Vluchtelingenproblematiek

Het is een feit…we kunnen niet meer rond de vluchtelingenproblematiek heen. We kunnen de handen niet voor onze ogen en die van onze kinderen houden. Het heeft ook geen nut om het te negeren want ieder van ons gaat er vroeg of laat wel eens mee geconfronteerd worden. Misschien woon je in de stad en zitten er kindjes die gevlucht zijn in de klas van je kind, of misschien hoort je kind het op het nieuws. Ook voor leerkrachten is dit thema iets dat we moeten bespreken in de klas. Hopelijk is het ook iets dat we zelf nooit hoeven mee te maken. Naarmate ik dit artikel schrijf, heb ik problemen met het woord ‘vuchtelingenproblematiek’. Probleem… alsof de kinderen een probleem zijn, die mensen kunnen er zelf niets aan doen. Maar goed, het wordt zo wel gegoogeld en omdat ik mensen wil bereiken hou ik dit woord aan.

vluchtelingenproblematiek - unicorns & fairytales

afbeelding uit het boek WELKOM

Informeer jezelf

Het beste en eerste wat je kan doen om de vluchtelingenproblematiek te bespreken is jezelf goed te informeren. UNICEF heeft daar een heel dossier over. Ik ben van mening dat wij bitter weinig weten over de omstandigheden, de gevoelens van die mensen, de procedures enzovoort. Vooraleer je met kinderen en volwassenen aan de slag gaat, kan je je dus best even informeren.

vluchtelingenproblematiek - unicorns & fairytales

afbeelding uit het prentenboek WELKOM

 

Leerlingen ontdekken het leven van een vluchtelingenkind

De leerlingen luisterden geboeid naar de inleiding van meester Bart. “Wat betekent vluchten voor jullie? Wie wil het woordje ‘vluchteling’ eens opzoeken in het woordenboek? Waarom vluchten mensen volgens jullie?” Alle vingers gingen de lucht in.

Aandachtig keken de leerlingen naar het smartboard en schoven ze met hun vingers langs het grote scherm. “De mensen daar hebben te weinig voedsel en water, er zijn overstromingen, ze zijn met superveel op een kleine plek, ze ruilen eten voor kleren, ze moeten lang wachten op water…” Dat alles ontdekten de leerlingen via http://mijnnieuwethuis.planbelgie.be/. De site geeft jongeren de kans om op een interactieve manier rond te wandelen in het kamp Nyarugusu, waar 140.000 Burundese vluchtelingen worden opgevangen. Het kamp kom je binnen via pc, tablet of smartphone en een goede internetverbinding.

 

Kinderrechten school

“Alle kinderen in de wereld hebben dezelfde rechten” is een zin die je ongetwijfeld talloze keren hebt gehoord in de klas of in een gesprek. Het kinderrechtenverdrag vormt een perfecte basis om na te denken over respect voor jezelf en anderen, het werkt preventief tegen pestgedrag en het is een manier om ouders te betrekken. Kinderrechten op school beperken zich niet tot één vak. Je kan ze toepassen in de hele schoolomgeving en in een groot deel van het pedagogisch programma.
Over kinderrechten praten in de klas is mogelijk, en zelfs noodzakelijk!

 

Hier vind je de kinderrechtenschool

 

Tips om als leerkracht om te gaan met een vluchteling in de klas

  1. Bereid de komst van de nieuwkomer voor: praktisch (plaats in de klas, schriften, boeken, leerlingenkaart), maar ook met de klasgenoten.
  2. Stel hem meteen op zijn gemak. Laat voelen: het niet is omdat je geen Nederlands kent, dat je niets kan.
  3. Zorg dat hij meteen meedoet aan het dagelijkse leven. Die regelmaat brengt rust. Laat hem dingen doen die hij aankan. Benadruk ook als iets goed gaat.
  4. Sommige nieuwkomers hebben nog nooit onderwijs gevolgd. Maak duidelijk wat de gewoonten zijn op school: waar is de eetzaal, wanneer zwemmen we, hoe verloopt dat? Toon de belangrijke plaatsen op school. Zorg voor een peter, meter of buddy in de klas. Hij kan naast de nieuwkomer zitten, samen de oefening in het boek maken, aanwijzen, helpen …
  5. Leer de nieuwkomer snel de basistaal aan die je gebruikt in de klas: ‘Kom aan het bord’, ‘Neem je boek’, ‘Nu is het speeltijd’. In basisscholen is er vaak geen onthaalklas. Misschien kan een gepensioneerde leraar of vrijwillige ouder helpen? In het middelbaar stuur je de leerling beter door naar een secundaire school die wel onthaalonderwijs organiseert. Check adressen hier.
  6. Benut vooral de praktische lessen om taal aan te leren: de knutselles, de turnles, de praktijkles. Begrippen als voor, achter, links, rechts, eerst doe je dit, dan doe je dat … kan je makkelijk aanbrengen door handelingen voor te doen. De nieuwkomer is nooit ‘het probleem’ van de klasleraar of taalleraar alleen.
  7. Maak de lessen zo visueel en concreet mogelijk. Biologielessen lenen zich daar bijvoorbeeld makkelijker toe dan pakweg geschiedenis.
  8. De lessen Nederlands zijn de moeilijkste. Ook al komt de leerling uit de onthaalklas, reflecteren op een vreemde taal is moeilijk. Let vooral op de evolutie die hij maakt.
  9. Als de basisrust er is kan je bekijken of de leerling ook andere interesses heeft: jeugdbeweging, voetbal, muziek, knutselen …
  10. Laat de leerling vertellen waarom hij in België is. Geef een les over andere culturen, oorlogen in de wereld … Schat eerst goed in wat zo’n leerling aankan.
  11. Ga niet op zoek naar alle verhalen. Probeer niet de therapeut te spelen. Geef de leerling de ruimte om te praten en toon dat je bereid bent om te luisteren, forceer niets.
  12. Overleg regelmatig met het zorgteam op school, de interne leerlingbegeleiding, het CLB …

Lees meer op KLASSE (bron)

vluchtelingenproblematiek - unicorns & fairytales

afbeelding uit het boek WELKOM

Amnesty international

Ook bij Amnesty International vind je tips en lespakketten die je kan bestellen om om te gaan met de vluchtelingenproblematiek. Ga samen aan de slag met de kinderen van de klas en leer meer.

Lespakketten

Er bestaan veel lespakketten om rond vluchtelingenproblematiek te werken in de klas. Hier zijn er enkele:

VLUCHTELINGENWERK (NL)

VLUCHTELINGENWERK (BE)

LESPAKKET RODE KRUIS

LESPAKKET VAN LEERDOK

Bespreek het met een mooi boek

Welkom

Een moeilijk onderwerp kan je vaak bespreken aan de hand van een boek. ‘Welkom’ van Barroux (uitgeverij Meis en Maas) is zo’n boek. Het gaat over ijsberen die afgesplitst worden van hun eiland en afdrijven. Ze zoeken noodgedwongen een nieuwe woonplek want hun stukje ijs wordt steeds kleiner en hun hoop ook. Ze komen aan bij verschillende eilanden waar de bewoners hen wegsturen. Ze vinden uiteindelijk een plekje dat nog onbewoond is en maken er hun nieuwe thuis van. Op een bepaald moment komt er een bootje vol aapjes aan in nood die vragen of ze bij hen mogen komen wonen. Uiteraard zijn ze wel welkom.

Hier kan je allerlei gesprekken mee starten. Niet enkel over vluchtelingenproblematiek maar ook over ‘er niet bijhoren’ of gepest worden enz… Je kan er heel breed mee gaan. Het is een fijn boek om iets complex uit te leggen. De kinderen voelen mee met de personages en de tekeningen zijn prachtig gemaakt. Een boekje voor alle leeftijden maar vooral vanaf 3 jaar tot ongeveer 6 jaar. Toch vind ik dat dit zeker bij oudere kinderen ook kan gebruikt worden.

lees ook: Mooie prentenboeken over gevoelens

Mercy

De pakkende tekst en meeslepende illustraties vertellen een hoopgevend verhaal over bootvluchtelingen.

– Prentenboek MERCY gebaseerd op het gelijknamige Eurovisiesongfestival-liedje Mercy door muziekduo Madame Monsieur
– Lees op https://www.eenhoorn.be/nl/mercy-zo-heet-ik.html het waargebeurde verhaal van baby Mercy
De pakkende tekst en meeslepende illustraties vertellen een hoopgevend verhaal over bootvluchtelingen.
Het liedje Mercy was de Franse inzending door muziekduo Madame Monsieur (Emilie Satt en Jean-Karl Lucas) voor het Eurovisiesongfestival 2018. Het is het verhaal van baby Mercy die geboren werd op een reddingsschip in de Middellandse zee. Haar moeder was 8,5 maand zwanger toen ze in een kleine sloep stapte, op zoek naar een plek waar het veilig zou zijn voor haar kind.

Op de vlucht

Stel je voor toch … er is oorlog. Eigenlijk is het bijna niet voor te stellen. En al zeker niet voor kinderen die niet in zo’n situatie hebben gezeten. Met poëtische zinnen en indrukwekkende beelden neemt Op de vlucht kinderen en hun ouders mee van het beangstigende uitzichtloze naar een hoopvolle toekomst. Op een manier die raakt, uitnodigt tot een gesprek en tot nadenken stemt. Want, stel je voor toch …
Voor kinderen vanaf 5 jaar.

Migranten

Als hun bos sterft moet een groep dieren noodgedwongen op zoek naar een nieuwe plek om te kunnen leven. Wat volgt is een reis vol onzekerheden, verdriet, honger en de gevaren van de zee. Maar bovenal is het een reis waarbij dood en hoop naast elkaar bestaan. Een reis die hoopvol eindigt in een ander bos, vol kleurrijke bladeren.

Issa Watanabe’s Migranten confronteert de kijker onverbloemd met de keiharde werkelijkheid waarin miljoenen vluchtelingen verkeren. Maar ze doet dat met poëtische beelden die ook troost en hoop bieden. Een kunststuk.Hier vind je het prentenboek MIGRANTEN
lees ook: Leuke multiculturele kinderboeken voor thuis én in de klas

Interessante bronnen die je kan raadplegen

Wil je graag de vluchtelingenproblematiek thuis of in de klas bespreken? Dan kan je veel ideetjes en tips vinden op bepaalde websites. Ik vond de onderstaande tips bij Studio Globo.

Studio Globo is een NGO voor ontwikkelingssamenwerking die zich specialiseert in ontwikkelingseducatie. De wereld ontdekken, positief leren omgaan met diversiteit, betrokken raken bij mens en milieu en meebouwen aan een duurzame en solidaire wereld zijn hierbij de voornaamste pijlers.

Deze pijlers streeft Studio Globo na door een gevarieerd vormingsaanbod aan te bieden aan zowel kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs. Maar ook als je dit thema thuis wil bespreken kunnen hun tips van nut zijn.

vluchtelingenproblematiek - unicorns & fairytales

 


XOXO Nathalie

You Might Also Like...

23 Comments

  • Reply
    Rob
    10 maart 2018 at 07:16

    Onze zoon zit in het eerste leerjaar en deze week hebben ze net over dit thema gehad. Zou fijn zijn als hij dat extra kan illustreren adhv dit boek.

  • Reply
    elisabeth maria martina
    10 maart 2018 at 07:20

    mooi prentenboek doet het altijd goed

  • Reply
    Tamara
    10 maart 2018 at 07:21

    Heel graag. Bij mij op school zitten meerdere vluchtelingenkinderen, dus dit boek kunnen we goed gebruiken. Daarnaast lijkt het mij ook mooi om aan mijn eigen zoon voor te lezen.

  • Reply
    Anna
    10 maart 2018 at 08:09

    Ik vind het een heel interessant onderwerp enzou deze graag op het werk met kinderen willen bespreken..

    Facebook: An Na

  • Reply
    Emmy
    10 maart 2018 at 09:48

    Oh wat mooi! Dat is reden genoeg om te willen winnen 😁

  • Reply
    Marian B
    10 maart 2018 at 10:50

    Ziet er mooi uit! Een hedendaags thema ook bij mijn zoontje in de klas zitten meerdere van deze kinderen. Ben erg benieuwd naar dit boek en zou hem er graag uit voorlezen en om het met hem te bespreken.

  • Reply
    Naomi Strauven
    10 maart 2018 at 13:28

    Een prentenboek dat zeker goed gebruikt zal worden tijdens mijn lessen n.c. zedenleer.

  • Reply
    Lynn Mahieu
    10 maart 2018 at 17:19

    Wat een mooi boek! Ik maak graag kans zodat ik dit boek op mijn werk kan gebruiken en zo aan hen kan laten zien dat iedereen welkom is.

  • Reply
    Chantal obbink
    10 maart 2018 at 21:27

    Super leuk boek! Mooi onderwerp om zo bespreekbaar te maken. Open staan voor anderen en anderen helpen! Ik doe heel gaag mee, geweldig boek voor thuis en ook mooi voor op de opvang!

  • Reply
    Cindy
    11 maart 2018 at 01:09

    Wauw heeelheeel graag maak ik kans om mijn 3 kinderen eerste te laten lezen.

    Daarna gaat door naar de basisschool van oudste. Zodat hun juf andere kinderen het verhaal kunnen door verteld.

  • Reply
    Tine Vanhaevre
    11 maart 2018 at 07:59

    Omdat het in deze superdiverse samenleving zeker ‘welkom’ is om dit thema ook met kinderen te bespreken.

  • Reply
    Liesbeth
    11 maart 2018 at 10:41

    Dit zou een fijn boek zijn voor in mijn klas! Volgende week komt er een vluchteling gezin bij ons op school!

  • Reply
    Janne
    11 maart 2018 at 22:24

    Super interessant ! Ben een laatstejaarstudente balo samen met een mede studente maken we een bachelorproef over wereldburgerschap. Dit boek zou een echte bijdrage zijn!
    Daarbij is mijn vriend kleuterleider dus dit boek zou zowel in het kleuter als in het lager worden gebruikt !
    Daarnaast woon ik in een zeer multicultureel deel van België en ben zeker dat ik met dit boek kinderen dichter bij elkaar kan brengen en hen zo de wereldburgers laten zijn die ze zijn!

  • Reply
    Michelle Beauprez
    12 maart 2018 at 20:35

    Wat zou dit een goed boek zijn om in mijn praktijk te gebruiken!

  • Reply
    Marianne V
    12 maart 2018 at 22:49

    Zo’n mooi boek over zo’n actueel en aangrijpend thema zou hier héél erg welkom zijn!

  • Reply
    Nele Vdb
    13 maart 2018 at 21:08

    Wat een mooi prentenboek dat ook nog eens zeer leerrijk is om uit voor te lezen aan de kindjes.

  • Reply
    Elke Vandamme
    14 maart 2018 at 07:04

    Ik geef les in de eerste kleuterklas in een school waar we toch al enkele vluchtelingkinderen mochten verwelkomen. Lijkt me dus zeker bruikbaar in de klas

  • Reply
    Marion Poeste Thomas
    16 maart 2018 at 10:57

    Ik doe graag mee, gewoon omdat het me een heel mooi boek lijkt. Zeker om voor te lezen straks aan onze kleine meid

  • Reply
    Anke
    16 maart 2018 at 15:08

    Mooi dat er ook hierover boekjes zijn.. Ik lees hier dan ook graag uit voor.

  • Reply
    An
    17 maart 2018 at 15:02

    Oh lijkt me een leuke om kado te doen aan de klas van Warre

  • Reply
    Kjinta
    31 maart 2018 at 22:06

    Prachtig prentenboek om op school te gebruiken. We komen op school vaak in contact met deze kinderen. Op deze manier kunnen we dit verduidelijken in de klas! Fantastisch dat ik kennismaak met dit boek!

  • Reply
    Kaat
    27 september 2020 at 07:45

    Weer veel bruikbare info, bedankt!
    Ik doe ook graag mee om het boek te winnen voor in de klas. 🙂

  • Reply
    An-Alice
    29 september 2020 at 11:43

    Mooie boeken! Ik hoop dat we ooit allemaal beseffen hoe veel geluk we hebben met ons landje. Mijn kinderen gaan naar scholen die een heel mooie weerspiegeling geven van de diversiteit van de wereld. Alle talen, culturen, godsdiensten, afkomsten, … zijn vertegenwoordigd en ik hoop dat mijn kinderen dan ook opgroeien met respect voor iedereen.

Leave a Reply