Op 26 januari 2024 start de jaarlijkse poëzieweek. Ideaal om met je kinderen gedichten te lezen, of er zelf te maken. Spelen met taal, creatieve verwerkingen en plezier hebben. Geweldig! Ik heb voor jou enkele toffe tips om creatief met gedichten aan de slag te gaan, thuis en in de klas. Want eigenlijk kan het best elke dag een gedichtendag zijn! Taalbevordering is altijd een goed idee… TOCH?
Inhoudstafel
Poëzieweek: enkele tips
Ik heb voor jullie enkele tips om creatief aan de slag te gaan met gedichten tijdens de poëzieweek. Ik wil eerst wel even zeggen dat er 100 000 mogelijkheden zijn om gedichten te verwerken. Gewoon genieten van een voorgelezen gedicht of een hele creatieve verwerking erbij. Alles kan. Eigenlijk gaat het er ook om dat je zelf leert om out of the box te denken… en kunt of leert genieten van taal. Hoe meer tips je leest en hoe meer dingen je probeert, hoe meer inspiratie je kan opdoen om zelf ideetjes te bedenken voor de poëzieweek. Uiteindelijk kan je buiten de poëzieweek ook altijd gedichten lezen, voorlezen en verwerken. Maar goed…we gaan eens kijken.
Creatief met gedichten: hoe begin je eraan?
1. Verzamel enkele fijne gedichten(boeken)
Om creatief met gedichten aan de slag te gaan hoef je geen 50 poëzieboeken te hebben. Je kan dus ook gedichten afprinten van het wereldwijde web en klaarleggen, maar ik hou nog steeds van gedichten uit een boek. Leuke poëzieboeken kan je hier vinden. De gedichten leuk tentoonstellen is altijd leuker dan een afgeprikte versie, maar het neemt niet weg dat de kinderen zelf voor leuke tentoonstellingen kunnen zorgen van gedichten.
2. Toon zelf je favoriete gedichten
Ik ben van mening dat je veel bereikt bij (je) kinderen door zelf het goede voorbeeld te geven. Lees daarom zeker jouw favoriete gedicht ook eens voor. Je kinderen zijn benieuwd, geloof mij! Ook in de klas kan je als leerkracht jouw favoriete gedichten voorlezen. Al dan niet met extra verwerking.
3. Maak er een gewoonte van om op vaste tijdstippen een gedicht voor te lezen
Lees op vaste momenten (of gewoon, wanneer het moment zich ertoe leent) een gedicht voor. Of je er dieper ingaat of niet is je eigen keuze, maar het kan ook gewoon zo… In je klas kan dit even een rustmoment zijn. Bijvoorbeeld na het buitenspelen of voor een moment waarop de kinderen aandachtig moeten zijn. Thuis kan dit voor het slapengaan zijn, of ‘s ochtends bij het ontwaken. Meestal is een gedicht toch kort. Een ideaal tussendoortje…
4. Nodig eens een dichter uit in je klas
Creatief werken rond poëzie is leuk, maar echt diepgang brengen in een gedicht is soms moeilijk. Dieper ingaan op de betekenis, de vorm enz… kan vaak door professionele mensen beter uitgelegd worden. Je kan eens een dichter in de klas uitnodigen.
5. Volg een workshop met je kinderen / klas
Er bestaan workshops rond poëzie. Ga eens op zoek naar mogelijkheden. Bibliotheken organiseren ook wel eens allerlei zaken rond de poëzieweek. Je vindt het wel in je buurt als je even googled.
6. Houd rekening met het jaarlijks thema van de poëzieweek
Dit jaar is het thema van de gedichtenweek NATUUR. Ideaal om de natuur fysiek ook te betrekken. Trek naar buiten en doe allerlei leuke opdrachten buiten, een gedichtenwandeling langs bomen, natuurelementen enz… Enfin, je kan best veel doen rond dit thema.
Creatief met gedichten: tips en ideetjes
Je kan creatief met gedichten aan de slag gaan op wel 1001 manieren. Ken je deze manieren al? Ik heb enkele verwerkingen uitgekozen die ik leuk vind om te doen met kinderen. Misschien kom je zelf wel op (andere) ideetjes of kan je deze al gebruiken. Waar het om draait is dat ze spelen met taal, plezier hebben, nadenken over taal en op een andere manier naar taal leren kijken.
1. Zelf titels verzinnen bij een gedicht
Je kan kinderen enkele leuke gedichten voorschotelen, waarbij ze zelf een titel kunnen verzinnen. Nadien kan je erover praten. Waarom heb je die gekozen? Daar kunnen wel eens toffe gesprekken uit voortkomen.
2. Gedichten verzamelen van familieleden
Kinderen kunnen eens rondhoren bij vrienden en familie om hun lievelingsgedicht te zoeken en te geven. Die kan je dan verzamelen. Al dan niet in een map, doos, … Het is voor kinderen fijn te weten waar mensen, dicht om zich heen, van houden.
3. Tekenen tijdens het horen van een gedicht
Tijdens het beluisteren van een gedicht kunnen de kinderen op dat moment tekenen waar ze aan denken. Eender wat! Geef ze gewoon papier en potlood of krijt. Just go with the flow…
4. Maak een vormgedicht
Laat kinderen het gedicht schrijven in de vorm van het thema waarover het gedicht gaat. Bijvoorbeeld: als het gaat over liefde kunnen ze het schrijven in de vorm van een hart en opvullen. Of in de vorm van een hoed…
5. Een Raadgedicht aanvullen. Raadgedicht.nl.
Een raadgedicht is een gedicht waarin één woord ontbreekt. Dit woord is afgedekt en jij mag het raden. Hierdoor ga je extra goed lezen en zelf nadenken over het gedicht. Hoe zou jij het afmaken? Goed of fout is niet het belangrijkst. Misschien bedenk je wel een beter woord dan de dichter!
6. Poëzie-game spelen met de app Puzzling Poetry Schatkist. Er hoort ook nog een lestip bij.
Creatief met gedichten aan de slag gaan kan ook digitaal. Na het succes van de literaire game ‘Puzzling Poetry’ is nu voor kinderen in het basisonderwijs ‘Puzzling Poetry Woordenschatkist’ gelanceerd. Studio Louter en Lucas Hirsch ontwikkelden de app – die ook geschikt is voor het Smart Board in de klas – in samenwerking met het Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Ted van Lieshout, de Schrijverscentrale en vakmensen uit het onderwijs leverden een creatieve bijdrage aan de kwaliteit van het ontwerp.
7. Schrapgedicht
Je geeft de kinderen een tekst. Daarin gaan ze ofwel schrappen of omcirkelen, kleuren en woorden open laten zodat er een gedicht ontstaat met verschillende woorden die overblijven.
8. digital poetry
Je kan aan de hand van een bepaald thema dat je wil bespreken een collage maken, waarbij je een gedicht maakt. Dit kan je doen door een filmpje van de collage te maken en dan een voice over. Hieronder een mooi voorbeeld. Ideaal om tijdens een WO thema te doen, of tijdens een les Nederlands. Waarover willen de kinderen graag iets maken?
9. Knippen en plakken
Maak een creatieve verwerking van een gedicht aan de hand van uitgeknipte letters uit een krant of tijdschrift, al dan niet met prenten… Je kan dit op vele manieren doen. Je kan de kinderen zelf boekjes laten gebruiken en woorden uitknippen, of je kan er al klaarleggen. THINK OUT OF THE BOX!!
10. Kunstwerk maken
Laat kinderen een leuk kunstwerk maken. Eender wat. Laat ze eens goed nadenken en creatief zijn. Hoe zouden de kinderen een gedicht tentoonstellen op een originele manier? Nadien kan je bij elkaar gaan kijken. Superleuk en leerijk. Kinderen kunnen zo inspiratie van elkaar opdoen. Je steelt met je ogen.
11. Dada gedicht maken
Je kan een DADA gedicht maken. Erg leuke dichtvorm! Hier vond ik een leuke les: DADA gedicht maken
12. Tegelgedicht / gedicht op Mok, bord, kom…
Misschien heb je nog ergens oude tegels liggen? Of wat denk je van een bord, glas of kom? Schrijf een fijn gedicht op een voorwerp. Indien je graag dit gedicht geeft met bijvoorbeeld moederdag, dan moet je het wel met goed materiaal maken.
Lees ook: 10 originele moederdag cadeaus om zelf te maken
13. Stop motion filmpje
Maak een gedicht samen met een stop motion filmpje. Dit is natuurlijk wel wat langer werk maar leuk voor kinderen die bezeten zijn van video en media. Laat ze maar eens experimenteren.
14. Toneel spelen
Speel het gedicht dat je net gelezen hebt, of maak er een tableau vivant bij. Leuk voor kinderen die graag toneel spelen en tijdens een les DRAMA.
15. Zelf verschillende gedichten maken
Uiteraard kan je samen met je kinderen opzoek gaan naar verschillende soorten gedichten en zelf eens zulke gedichten maken. Er bestaan echt heel veel soorten.
16. Rappen van het gedicht
Rap een gedicht en zet een een leuke beat op!
17. Aanvulgedicht
Laat sommige woorden weg in gedichten en laat de leerlingen dit zelf invullen. Hang posters op in school of geef iedereen eens dezelfde gedichten met lege woorden. Wat maken ze ervan?
18. advertentiegedicht
Laat zoekertjes plaatsen in dichtvorm. Wat voor grappige advertenties ga je krijgen?
19. Fotostripgedicht
Maak een fotostripgedicht. Voor deze opdracht heb je een iPad nodig en één van deze apps.
Book Creator: Er is een gratis versie en een betaalde. Alleen met de betaalde app kun je stripverhalen maken.
Frame Artist: Deze app is gratis. Hij is wel wat lastiger om te gebruiken.
Het begin van deze opdracht is hetzelfde als het begin van een gewoon stripgedicht. Als het gedicht klaar is, gebruik je Lego, Playmobil, klei, klein speelgoed en andere spullen om mooie scenes te maken. Je maakt foto’s en typt de teksten erbij.
Hier vind je een gratis les van Rian Visser.
20. Praten over gedichten
Je kan een gedicht voorlezen of laten lezen door kinderen en daarna praten over de inhoud, wat voor gevoelens het teweeg brengt enz… Dit is meer een beetje filosofisch.
Nog wat creatieve verwerkingen rond gedichten in de klas…
-
Verbeeldingsexplosie: Laat de leerlingen een gedicht lezen en vervolgens brainstormen over wat het gedicht bij hen oproept. Vraag hen om te tekenen, schrijven of vertellen over de beelden, gevoelens of gedachten die het gedicht in hen opwekt.
-
Gedichtenanalyse: Leer de leerlingen de structuur van een gedicht te begrijpen door hen de verschillende elementen van een gedicht te laten analyseren, zoals rijm, metrum, thema, enzovoort.
-
Dichters als detectives: Laat de leerlingen onderzoek doen naar een dichter van hun keuze. Ze kunnen informatie verzamelen over het leven van de dichter, de inspiratie voor zijn/haar gedichten en de historische context waarin de dichter leefde.
-
Dramatische interpretatie: Laat de leerlingen het gedicht lezen alsof het een script is. Ze kunnen verschillende stemmen gebruiken, toneelstukjes maken en het gedicht als een mini-theaterstuk uitvoeren.
-
Herschrijf het gedicht: Moedig de leerlingen aan om het gedicht te herschrijven in hun eigen woorden of vanuit een ander perspectief. Dit stimuleert hun begrip van het gedicht en hun creativiteit.
-
Verbinding met kunst: Laat de leerlingen het gedicht gebruiken als inspiratie voor een kunstwerk. Ze kunnen schilderen, tekenen, collages maken of zelfs beeldhouwwerken creëren die de essentie van het gedicht vastleggen.
-
Gedichtenvergelijking: Vergelijk verschillende gedichten over een vergelijkbaar onderwerp of met een vergelijkbaar thema. Laat de leerlingen de overeenkomsten en verschillen in stijl, emotie en boodschap bespreken.
-
Gedichtenmarathon: Organiseer een activiteit waarbij de leerlingen in een beperkte tijd zoveel mogelijk gedichten schrijven over een specifiek onderwerp. Het doel is om hun creativiteit en expressie te stimuleren zonder al te veel na te denken.
-
Gedichtenboek maken: Laat de leerlingen een eigen gedichtenboek maken waarin ze hun favoriete gedichten verzamelen, hun eigen gedichten toevoegen en illustreren.
-
Gedichtenruil: Laat leerlingen hun favoriete gedicht meenemen naar de klas en ruilen met een klasgenoot. Laat hen vervolgens de betekenis van het ontvangen gedicht bespreken en waarom ze het hebben gekozen.
-
Gedichtenwandeling: Laat de leerlingen het gedicht lezen terwijl ze rondlopen in de klas of in de schoolomgeving. Vraag hen om na te denken over hoe het gedicht verandert wanneer ze het op verschillende plekken lezen.
-
Gedichtenvoeding: Laat de leerlingen een gedicht schrijven over een bepaald voedsel of een gerecht. Laat hen de smaak, textuur, geur en emotie die het eten oproept in het gedicht verwerken.
Ideetjes rond het thema NATUUR
- Maak een gedichtenparcours in de omgeving van je school of in een plaatselijk park / bos
- Laat kinderen een gedicht maken voor een onbekend dier dat in de natuur leeft
- Een beleefgedicht : tijdens het wandelen of klimmen zeggen ze hun gedicht op en betrekken de natuur erbij
- Met natuurlijke elementen iets knutselen en daar een gedicht bij verzinnen
- Gedichten in de natuur lezen
- Een QR code wandeling met gedichten
- …
Creatief met taal: spellen die je kunt inzetten
Er zijn ook gezelschapsspellen die je kunt inzetten om te spelen met taal, zoals je met poëzie doet. Ik heb er enkele leuke voorbeelden van in dit artikel gezet: / poëzieweek / Deze leuke spelletjes kan je inzetten om te spelen met taal Je kan ook op de afbeelding klikken om naar het artikel te gaan!
Leuke website tips
Boekie boekie
poeziepaleis.nl
jeugdenpoezie.be
Website van de poëzieweek waar lestips te vinden zijn
Boekentips
Hier vind je mijn artikel met mooie poëzieboeken die je in de klas kunt gebruiken.
Om ouders en leerkrachten te helpen bij het vinden van mooie poëzie hebben we een Tiplijst met 70 titels samengesteld: dichtbundels, bloemlezingen en een paar vertalingen. Je kunt de Poëzie Tiplijst hier downloaden.
Op de Boekenzoekers van Iedereen Leest vind je per leeftijd klassieke en recentere dichtbundels voor de leeftijdscategorieën 0 tot 8 jaar, 8 tot 12 jaar, 12 tot 15 jaar en 15 tot 18 jaar. Of neem een kijkje op de recensiesites van Pluizer en Pluizuit.
Pin it
Leuke ideetjes om creatief met gedichten aan de slag te gaan? Pin ze 🙂
TIP: mijn boek SPEEL!
Wil je meer weten over spelen met kinderen? Zin om je te laten onderdompelen in enorm veel activiteiten voor kinderen waarbij je steeds nog eens een lading speeltips krijgt met toegang tot gratis exclusieve printables? Dan is mijn boek SPEEL! een tip!
Hoe ga jij de poëzieweek met kinderen tegemoet? Ga je ook creatief met gedichten aan de slag?
XOXO Nathalie
No Comments