Reeds in de kleuterschool worden de bouwtenen gelegd voor het aanvankelijk lezen en schrijven. Alles wat ze daar doen heeft een reden. Het fonologisch en fonemisch bewustzijn doelgericht vergroten heeft een positief effect op het leren lezen. Want leren lezen, dat is niet zomaar simpel, je hebt er vele strategieën voor nodig.
Fonologisch en fonemisch bewustzijn
Wanneer je als leerkracht de strategieën die nodig zijn om te leren lezen en schrijven onder de knie hebt en je doelbewust inzet op aanvankelijk lezen en schrijven, dan ga je de kinderen die naar het eerste leerjaar gaan een heel groot plezier doen. Het is jouw taak als kleuterleerkracht om hier doelbewust mee om te gaan. Dat kan op een hele leuke, speelse en doeltreffende manier. Waarschijnlijk ga je vele van deze activiteiten wel herkennen. Sommigen doe je waarschijnlijk sowieso al, maar als je je bewust wordt van waarom je dit doet, dan kan dat je lesgeven alleen maar verrijken. Ook is het belangrijk om dit verder te zetten in het eerste en zelfs tweede leerjaar.
De klankkast
Ik vond het idee van een klankkast in een waanzinnig waardevol boek (Liefde voor letters en lezen), welke ik onderaan het artikel zal linken zodat je het makkelijk kunt vinden. Een klankkast zorgt ervoor dat je doelgericht aan de slag kunt gaan met verschillende activiteiten rond het fonemisch en fonologisch bewustzijn. Jij als leerkracht ben je daardoor beter van de strategieën bewust en weet waarom je wat doet. In elk schuifje steekt een herkenbaar object zodat de kinderen meteen weten wat ze gaan doen. De soort activiteit blijft steeds dezelfde maar de woorden en zinnen die gebruikt worden kunnen veranderd worden naargelang het thema waarmee je bezig bent. Zo staat het toverstafje bijvoorbeeld voor het veranderen van de klinkers in een woord zodat het een ander woord wordt. Ze gaan toveren en zo woorden maken, maar ook meteen de plaats van de klinker benoemen, ontdekken dat je door letters te veranderen een ander woord krijgt. Een bijltje kan voor het hakken van woorden in letters staan en een slak voor het plakken van letters in woorden. (Je kunt in het gratis document mijn keuzes vinden)
Elke dag 10-15 minuutjes tijd maken om iets uit de klankkast te doen (bvb in de kring) zorgt ervoor dat kinderen doelgericht aan het ‘leren’ zijn. Je kan ook de kinderen beter inschatten wanneer je hier bewust tijd voor maakt.
Extra bij ons is DE ZIN VAN DE WEEK. Die wilden we graag erbij omdat we het waardevol vinden. Zeker voor kleuters of kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Meer uitleg over de zin van de week kan je vinden op Slimme Kleuters.
Ik maakte een document waar alles in uitgelegd staat, alsook de symbolen die je eventueel zou kunnen gebruiken en de soort oefeningen die je kunt aanbieden. En jij mag die GRATIS DOWNLOADEN!
Maak zelf een klankkast
Je kan gemakkelijk zelf een klankkast maken. Wij gebruikten twee houten ladekastjes van IKEA (oude) die we opsmukten met kindvriendelijke speelgoedverf van Rust-oleum. De Little Starts serie is speciaal ontworpen om oud speelgoed weer te pimpen en is geurvrij en vrij van schadelijke stoffen. Bovendien dekt hij MEGA goed waardoor je niet alles moet opschuren.
Zo maakten we dus onze klankkast ! Nu nog vullen met de objecten waardoor kinderen herkennen welke activiteit we gaan doen.
We namen meteen ook onze pennendoos onder handen. Die ziet er nu VEEEEL beter uit.
Boekentip
Als ik een boekentip kan aanraden om te werken rond letters, lezen en taal bij jonge kinderen dan kan ik 1 boek aanraden. Hij is niet goedkoop, maar je hebt er ECHT WAAR zoveel aan. Het is een compleet naslagwerk dat elke kleuterleerkracht en leerkracht eerste graad lager zou moeten hebben vind ik persoonlijk. Investeer in dit boek, je gaat er geen spijt van hebben. Ik heb hem zelf ook en ik ben er laaiend enthousiast over. Mensen die mij kennen weten dat ik zeer kritisch ben…
Hopelijk zijn jullie hier veel mee en gaan jullie ook aan de slag met het vergoten van het fonemisch en fonologisch bewustzijn.
XOXO Nathalie
No Comments