Rouwen met kinderen is geen makkelijke taak. Een goede insteek om te praten over de dood zijn verhalen, op mijn blog vind je dan ook enkele interessante boeken die je kan (voor)lezen. Ze afschermen van de dood heeft geen zin, want dat hoort jammer genoeg bij het leven. Al is het maar een diertje, voor jouw kind zal dit misschien een even grote impact hebben als een familielid. Als leerkracht heb ik het al enkele keren meegemaakt.
Tips bij verlies en rouwen met kinderen
Achteraan in het boek van de Wensbloem staan allemaal goede tips voor kinderen bij verlies en rouwen met kinderen. Over knuffels, dromenvangers, knutselen en gedenkplekjes die ze kunnen maken om om te gaan met hun gevoelens. Kinderen gaan hier allemaal anders mee om. Toch is het belangrijk om met hen over de dood te praten wanneer ze er behoefte aan hebben. Hen afschermen tegen deze gevoelens kan je beter niet doen. In de klas maak ik soms een gevoelensdoos, waar kinderen eender wanneer iets kunnen instoppen als ze nood hebben aan een praatje of gewoon, om iets van zich af te schrijven. Wanneer ze er graag met mij dieper op in gaan dan schrijven ze dit op het toegevouwen briefje. Toen er eens een kindje te kampen kreeg met een groot verlies (vierde leerjaar) heb ik ook een rouwhoekje gemaakt in de klas met kaarsen, boeken over dit onderwerp en papier, knutselgerief en kussens. Dit hoekje werd niet alleen door het betreffende kindje gebruikt maar ook door de andere kinderen. Wanneer het meisje er nood aan had kon ze met mij praten of met vriendinnetjes. Ze kon ook naar het hoekje gaan wanneer ze maar wilde.
Hoe gaan kinderen psychologisch om met de dood?
Om te weten hoe je kan rouwen met kinderen moet je eerst weten hoe ze er psychologisch tegenover staan. Het spreekt voor zich dat peuters helemaal anders omgaan met dood en verlies dan kinderen van de lagere school en dat die op hun beurt er anders mee omgaan dat kinderen uit het middelbaar en jongeren…
Kinderen tot ongeveer zes maanden
Ze beleven dood en rouw nog niet maar zijn wel gevoelig aan de emoties rondom hem. Als er op hen positief en sensitief gereageerd wordt is het voor hen goed. Natuurlijk huilen ze wel maar dit is voor hun basisbehoeftes.
Kinderen tussen +/- zes maand en +/- 2 jaar
Peuters zullen de dood nog niet begrijpen. Ze zijn volop bezig met het ontdekken van de wereld. Hoewel ze wel leren omgaan met scheiding, bestaat voor hen de dood nog niet. Ze kunnen wel de ene keer extreem blij zijn en de andere keer enorm verdrietig. Ze gaan ze om met gevoelens.
Kinderen tussen de +/- 2 jaar en +/- 5 jaar
Kleuters zitten volop in hun magische wereld en gaan helemaal mee in sprookjes en verhalen. Voor hen betekend doodgaan dat je terug tot leven kan komen. Ze hebben nog geen besef van wat dood zijn eigenlijk is en dit wordt beleefd als weggaan waardoor hij wel erg verdrietig kan zijn. De kleuters beseffen nog niet wat “voor altijd” en “nooit meer” wil zeggen en ze gaan de mensen van hun omgeving nabootsen. Toch begrijpen ze niet alles goed.
Kinderen tussen +/- 5 jaar en +/- 8 jaar
Vanaf deze leeftijd leren kinderen begrijpen wat dood zijn betekent. Ze beginnen te beseffen dat het onomkeerbaar is. Ze zijn heel kwetsbaar op deze leeftijd omdat ze niet goed weten met deze gevoelens om te gaan. Ze zullen tegen iemand die ze goed vertrouwen hun gevoelens laten zien maar misschien tegen anderen hun ware gevoelens onderdrukken. Ze hebben nog veel fantasie en hebben nood aan verklaringen.
Kinderen tussen +/- 9 jaar en +/- 11 jaar
Vanaf deze leeftijd beginnen ze beter te begrijpen wat er gebeurt. Toch zijn ze nog heel gevoelig en fragiel. Ze beseffen dat ieder levend wezen dood kan gaan. Meestal proberen ze zelf manieren te zoeken om me de dood om te gaan.
Kinderen tussen +/- 11 jaar en +/- 14 jaar
Het hangt af van hun maturiteit. Sommigen zitten al veel verder in hun ontwikkeling. Daarom moet je ieder kind individueel bekijken. Hangen ze nog dichter tegen 11 jaar aan of neigen ze al meer naar de (pre)puberteit?
Jongeren vanaf +/- 14 jaar tot +/- 18 jaar
Ze beseffen heel goed wat doodgaan is maar verwachten vaak niet dat het in hun onmiddellijke omgeving zal voorkomen. Ze rouwen soms ook niet altijd even goed omdat ze meer bezig zijn met zichzelf en hun eigen identiteit. Hele belangrijk dat er vertrouwenspersonen aanwezig zijn zodat ze kunnen zien dat ook volwassenen intense gevoelens kunnen hebben.
bron: gebaseerd op informatie van Houvast, een platform voor informatie over opvoeding voor alleenstaande ouders en met informatie over onderwerp zoals echtscheiding, verlies, onderwijs, opvoeding, rouwen met kinderen…
Verhalen en boeken
Handige hulpmiddel voor kinderen zijn mooie boeken, verhalen en prentenboeken. Ook wanneer ze nog niet te maken hebben gehad met de dood. Vaak worden moeilijke onderwerpen uitgelegd aan de hand van prenten en figuren op hun niveau.
Vind hier enkele mooie prentenboeken voor kinderen
Ook herinneringsboeken kunnen helpen om mooie momenten in te verzamelen en om te kunnen gaan met het verlies
Veel mensen vinden het moeilijk om om te gaan met de dood en kinderen. In het boek Hart op slot staan veel tips over rouwen met kinderen.
Hebben jullie en je kinderen al eens te kampen gehad met een groot verlies ? Hoe gingen jullie daarmee om? Rouwen met kinderen… hebben jullie tips?
XOXO Nathalie
No Comments